ÇİFTLEŞTİRME KUTULARININ BAKIM VE BESLENMESİ

ÇİFTLEŞTİRME KUTULARININ BAKIM VE BESLENMESİ

Çiftleştirme alanına yerleştirilmiş çiftleştirme kutulanndaki çekirdek kolonilerin sürekli bakım ve beslenmelerine gerek vardır.
Bu koloniler çok küçük ve çoğu kez ana kolonilerden aynlmış işçi arılar olduğu için operasyon sırasında da çok önemli sarsıntılar ve stresler geçirdiklerinden bunlann çok özel ve itinalı bakıma ihtiyaçları vardır.
Çekirdek koloniler teşkil edilmeden önce kutulann kek bölmeleri kekle doldurulur. İlk çekirdek koloni teşkil edilirken şurup vermekten mümkün olduğunca kaçınmak gerekir. Bunun nedeni kutu karanlık yerlere taşınırken veya çiftleşme alanına götürülürken şurubun dökülmesi ve çekirdek koloninin ölümüne neden olmasıdır. Kutular genelde kekle beslenirler. Anlar şurubu keke göre daha kolay aldıklarından çekirdek kolonileri şurupla beslemekte faydalıdır. Ancak şurup verildiğinde kutular mutlaka yerinde durmalı, kaldınlmamalı ve yer değiştirilmemelidir. Bu hareketlerin yapılması anında şurubun kutunun an bölmesine veya dışanya akma ihtimali oldukça fazladır. Şurup verilen kutularda anlann şurup içine düşüp ölmemeleri için şurupluk içine anların üzerinde durabildiği cisimler konulmalıdır. Onar günlük periyotlorda kutulann kek ve şurup ihtiyaçlanna bakılmalı, eksilenleri ilave edilmelidir. Şurupların uzun süre şuruplukta beklemesi halinde ekşimiş olmalan söz konusu olduğundan bu ekşi şuruplar dökülmelidir. Ekşi şurup, üzerine konacak taze şurubun da hemen ekşimesine neden olacağından çekirdek koloni bu ekşi şuruptan yararlanamayacaktır.
Kullanılan keklerin de polenli veya polen ikameli kekler olmasına itina edilmelidir. Bu küçük kolonilerin çevrede polen olsa bile polen getirip yararlanma şanslan fevkalade zayıftır.
Çiftleştinne alanında mutlaka her sabah ve akşam dikkatlice gezerek kapaklan iyi kapanmamış, yerlerinden oynamış, kapaklan açılmış, devrilmiş, önleri otla kapanmış kutular düzeltilmelidir.

Rusya'da yapılan bir araştırma :
Büyük çaplı işletmelerde değişik yöntemlerle çekirdek kolonilere ana an yüksüğü ve ana arı verme
Ana arı üretimi yapılan arılıklarda en önemli konulardan birisi, çekirdek (çiftleştirme) kolonilerin işletme şekli ve düzenlenmesinin bilimsel temele dayalı, verimli bir metoda göre yapılmasıdır. Bunun için Arıcılık Araştırma Enstitüsünde görevli teknik elemanlar; 1971 - 1975 yıllan arasında Kafkas anlannın yetiştirildiği Krasnopoliansk'taki ana an işletmesinde araştırma ve denemeler yapmışlardır.
Bütün denemelerde eski Rusya standardı olan 435 x 300 mm.'lik kuluçkalık yavru çerçevelerinin 1/4 boyutundaki çekirdek koloni çerçeveleri kullanıldı. Bu şekilde dört küçük çerçeve, standart bir yavru çerçevesi içine yerleştirilebilir. Eğer ihtiyaç olursa, normal olarak güçlü koloniler bu çerçeveyi yavru veya bal ile doldurabilir. Denemelerde her çekirdek koloniye 2 adet 1/4 normal çerçeve ebadında petekli çerçeve ile 100 gr. genç an konulmuştur.
l'li, 2'li, 4'lü ve 81i çekirdek kolonilerin bir arada bulunduğu çiftleştirme kutusu gruplarında çiftleşme randımanları saptanmıştır. Her yıl grupların % 20 si test edilmiş ve sonuçlar kaydedilmiştir. Buna göre;
En çok çekirdek koloninin bulunduğu çiftleştirme kutu gruplannda koloni başına en düşük çiftleşme randımanı ortalaması elde edilmiştir.
Örneğin; 8'li çekirdek (çiftleştirme) koloni bulunan kutu grubunda erken ilkbaharda çekirdek kolonilerin kondüsyonlan çiftleşmemiş ana anların adapyasyonuna en az uygun olanlardı ve bu grupta çiftleşme uçuşunda en çok ana kaybı oldu. En iyi sonuç iki çekirdek kolonili kutu gruplarından alındı. Dört çekirdek kolonili kutu gruplan da ekonomik ve verimli idi. Bunlann iyi izole edilmiş olanları daha verimli bulundu.
Ana an üretim işletmelerinde ilkbaharda çekirdek kolonilerin düzenlenmesinde gerekli dikkat ve özen gösterilmelidir. Erken ilkbaharda elde edilen ana anlar çok kıymetlidir. Zira bunlar mümkün olan en kısa zamanda binlerce çekirdek koloninin üretilmesi ve düzenlenmesi için kullanılacak temel materyaldir. Hali hazırda çekirdek kolonilerin düzenlenmesine ait metodlan içeren özel bir literatür bulmak hayli zordur.
Ana an üretim işletmelerinde halen geçerli iki önemli yöntem uygulanmaktadır. Bunlar:
Bir çiftleştirme kutusundaki çekirdek kolonide; kapalı yavrum küçük bir çerçeve ile bir ballı ve polenli çerçeve veya yoksa boş bir çerçeve ve 100 gr. genç işçi arı bulunur. Arılann yeni yerlerine alışmaları ile yavrunun korunması başlar.
Çekirdek koloniler yapmak için çiftleştirme kutulanna sadece genç anlar konulur ve kutuya iki boş petekli çerçeve yerleştirilir.
Birinci metotta arıların yeni çekirdek koloni düzenine alışması daha kolaydır. Ancak erken ilkbaharda çok sayıda yavrulu peteklerin elde edilmesi, çekirdek kolonilere kapalı yavru gözlerinin takılması ve ana arının yumurta bırakması için normal koloni düzenine geçmesini sağlamak yoğun iş gücünü gerektirmektedir. Bu mevsimde uygun olmayan hava koşulları, ana arının birkaç gün yeni peteklere yumurta bırakmasını önleyecektir. Bu durum çekirdek kolonilere verilen küçük peteklerin düzenlenmesini geciktirecektir.
İkinci metot daha az iş gücü gerektirmektedir. Fakat arıların çekirdek koloni çerçevelerindeki yanlış yığılmaları yüzünden tam bir adaptasyon temin edilemez. Bununla birlikte biz son metodun önemli avantajlarını göz önüne alarak, arıların yavrusuz çekirdek koloniye adaptasyon yöntemini geliştirmeye çalıştık.
Çekirdek kolonilerin oluşumu sırasında ilk denemelerde iki önemli problem ortaya çıktı:
Anlar, anasız olduklarında ve çekirdek koloniye verilen çiftleşmemiş ana anyı kabul etmeye mecbur kaldıklarını anlayabilmelidir. Aksi halde ana arı kaybı kaçınılmaz olacaktır.
Anlar, yeni çiftleşme kutularında derhal değişik aktivitelerde çalışmaya istekli olmalıdır. Eğer bunların durgun olarak bir küme halinde yeni küçük peteklerin üzerinde durmalarına neden olan koşullar varsa bunlar ortadan kaldınlmalıdır.
Birinci problem, bu durumdaki anları ana ansız bırakmak sureti ile genç anları tarlacı anlardan ayırarak kolayca çözülebilir. Bunun için kuvvetli bir koloninin ana arısı petekle birlikte yeni bir anasız kovana verilir. Bu kovan ilk kuvvetli koloninin kovanının yerine yerleştirilir.
Daha soma anasız kalan koloninin yavrulu çerçeveleri ilk anasız kovana yerleştirilir. Yaklaşık 4 saat içinde uçabilen bütün arılar anasız koloniyi terk ederek önceki yerlerindeki koloniye gelirler.
Geride sadece yavrulu petek ve uçamayan genç anlar kalacaktır. Genç anlar
petekler üzerinden küçük çiftleştirme kutularına silkelenir ve yeni çiftleştirme
kolonisi populasyonu olarak kullanılır. Yavrulu petekler ise yeni kovanlara
yerleştirilir. '
Çiftleştirme kutuları daha önceden arılıktan belirli bir uzaklığa konulmalıdır. İki çerçeveli küçük petekler kutudaki bölmelerine takılır ve kutu uçuş deliği kapatılır. Arılar yaklaşık 100 gr. arı alan bir kepçe ile kutulara dökülür. Eğer gerek görülürse küçük kumlardaki arılara su püskürtülür. Her bir çekirdek koloniye çiftleşmemiş ana arı verilir. Bu metotla kutuya alman çekirdek koloni ana anyı mutlaka kabul eder.
Mayıs ayı ortalarında normal kolonilerden 1 - 2 kg. arı alınabilir. Bunlardan 10 -20 adet çekirdek koloni yapılabilir.
Ayrıca 100 gr. anya sahip küçük kolonilerin yakınındaki kuvvetli kolonilere veya kendilerinin yetiştirildiği asıl koloniye katılmaya meyilli olmamalan gerekir. Aksi
halde bu durum çekirdek koloniyi zayıflatacağı için verimli çalışma mümkün olmayacaktır.
Yukarıda da belirtildiği gibi ikinci problem, yeni kutulara alışma zorluğu gösteren ve aktivitelerini kaybeden anlann durumudur. Bunlara canlılık kazandırmak için her koloniye 0.4 İt., 1: İlik şeker şurubu verilmelidir. Şurup verilerek uyanlan anlar, şurubu petek gözlerine taşıyacak ancak daha önce de petek gözlerinin onanmı ve temizlenmesi için çalışma başlatılacaktır.
Bu denemeler ile, anlann çiftleştirme kutulanndaki peteklere uyum sağlamalan, petek gözlerinin temizlenmesi ve besinin depolanması için iki gün süre ile kapalı tutulmasımn gerekli olduğu saptanmıştır. İkinci günün sonunda anlann uçmasına izin verilmeli, güneş batmadan önce uçuş deliği açılmalıdır.
Çekirdek kolonilerin düzenlenmesine ait bu metot, 1500 çiftleştirme kutusunda 2 yıl boyunca uygulandı ve % 93 oramnda başanlı sonuç alındı.